سمیت تنفسی و بازدارندگی تخمریزی اسانس چهار گونه گیاهی روی سوسک چهار نقطه ای حبوبات

به منظور جایگزینی برای سموم متداول آفت کش اثر سمیت تنفسی و بازدارندگی تخمریزی اسانس گیاهان  مرزه، پونه، اسطوخودوس و رزماری روی حشرات کامل سوسک  چهار نقطه ای حبوبات callosobruchus maculatus f. (col.: bruchidae) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 غلظت و 5 تکرار در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. در غلظت 560 میکرولیتر بر لیتر هوا اسانس گیاهان مرزه، پونه، اسطوخودوس و رزماری به ترتیب باعث 78/95، 78/87، 33/57 و 11/65 درصد مرگ و میر حشرات بالغ سوسک چهار نقطه ای شدند. مقادیر  lc50 محاسبه شده حاصل از اثر اسانس گیاهان مرزه، پونه، اسطوخودوس و رزماری روی حشرات بالغ به ترتیب برابر با 69، 106، 322 و 205 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید. هر چهار اسانس مورد مطالعه به طور معنی داری میزان تخم ریزی آفت را کاهش دادند. در بالاترین غلظت (190 میکرولیتر بر لیتر هوا) اسانس گیاهان مرزه، پونه، اسطوخودوس و رزماری به ترتیب باعث 22/83، 45/92، 34/62 و 24/73 درصد بازدارندگی تخمریزی این آفت شدند. اسانس های مرزه و پونه اثر کنترلی بالاتری از دیگر اسانس ها روی آفت داشتند و می توانند به عنوان حشره کش کم خطر برای کنترل آفات انباری مورد توجه قرار گیرند.